του Κώστα Θεοφ. Μακρή
Tην Παρασκευή, 12 Αυγούστου 2022, πραγματοποιήθηκε πρωινή επίσκεψη-εκδρομή στον Παλιό Νερόμυλο του ΄΄Τσαγκαντώνη΄΄ στον Εύηνο(Φίδαρη) ποταμό , ΒΑ της Κυδωνιάς. Συμμετείχαν 16 άτομα, άνδρες και γυναίκες, μεγάλοι και μικροί.
Η αναχώρηση έγινε στις 09.00 πμ από την κεντρική πλατεία του χωριού. Η διαδρομή που ακολουθήθηκε ήταν : Αι – Νικόλας, Πάνω Καλύβια, Παλιόρογγα, Καραούλι(Ακμπίστρες), Παλιά Λογγά του Θεοφάνη Ιωάν. Μακρή, Εύηνος(Φίδαρης) Ποταμός, Παλιός Νερόμυλος του ΄΄Τσαγκαντώνη΄΄ .
Στα Πάνω Καλύβια, κάτω από τον ίσκιο άγριων, αιωνόβιων καστανιών, ο Κώστας Θεοφ. Μακρής αναφέρθηκε στην ομορφιά και στην ιστορία του χώρου αυτού !
Τα Παλιόρογγα ήταν ο επόμενος σταθμός. Εκεί, στα όμορφα χωράφια των Καρασμαϊλέων, ο έμπειρος Νίκος Ευάγγ. Γάτος εντόπισε βραδινό ντορό(ίχνη) αγριογούρουνου και από τον ίδιο δόθηκαν στοιχεία για την «ταυτότητα» και τη νυχτερινή βόλτα του άγριου ζώου !
Στο Καραούλι(Ακμπίστρες) οι εκδρομείς είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν πανοραμικά τον Εύηνο(Φίδαρη) Ποταμό, τη διαβρωμένη από το νερό Παλιά Λογγά του Θεοφάνη Ιωάν. Μακρή , την Παλιά Λογγά του Βασίλη Καρασμαΐλη και λίγο ψηλότερα τα χωράφια της ΄΄Ράχης΄΄ !
Οι εκδρομείς έφτασαν στον Εύηνο(Φίδαρη) Ποταμό , δροσίστηκαν, πέρασαν στην απέναντι όχθη και κατέληξαν στον Παλιό Νερόμυλο του ΄΄ Τσαγκαντώνη ΄΄ , στα όρια της κοίτης του ποταμού και της δεξιάς πλαγιάς. Στο ύψος της Παλιάς Λογγά του Θεοφάνη Ιωάν. Μακρή εντοπίστηκε η θέση του ΄΄θρυλικού΄΄ ξύλινου Γεφυριού(Διοφύρι) και ο δρόμος-μονοπάτι που οδηγούσε προς Γραμμένη Οξυά(Σιτίστα) .
Στο Μύλο αυτό σώζονται σε καλή κατάσταση τα Μαντάμια, η Ντριστίλα(Νεροτριβή), το κυρίως Κτίριο με τις δύο(2) Μυλόπετρες(Μπλουλίθια) , το Ζουριό(φτερωτή-άξονας-αποχέτευση του νερού), η θέση και απομεινάρια από το Βα(γ)ένι και το Αυλάκι του νερού. Σε ‘’αγγωνάρι΄΄ στην είσοδο του Κτιρίου είναι χαραγμένα τα αρχικά του ονόματος του Βασίλη Τσάγκα(1963) , γιού του ΄΄Τσαγκαντώνη΄΄ !
Η Δήμητρα Αποστολοπούλου , κόρη του άλλου παλιού Μυλωνά του χωριού μας Δημήτρη Αποστολόπουλου, ανέλαβε τη ξενάγηση. Αναφέρθηκε στην ιστορία και των δύο(2) παλιών Μύλων του χωριού μας και περιέγραψε με πληρότητα και λεπτομέρειες τη λειτουργία ενός τέτοιου νερόμυλου. Η παρουσίαση ήταν όντως πολύ παραστατική και εντυπωσιακή !
Η Βιβή Σμάνη αποθανάτισε με την κάμερά της όχι μόνο τη ξενάγηση στο Μύλο αλλά όλα τα δρώμενα της εκδρομής !
Η επιστροφή έγινε ακριβώς με τον αντίθετο τρόπο, με μια τελευταία στάση στις Καστανιές, πάνω από τα Πάνω Καλύβια . Εκεί, κάτω από τον ίσκιο της μεγαλύτερης σε ηλικία και μέγεθος άγριας καστανιάς του χωριού μας, οι εκδρομείς έφαγαν, κατέθεσαν τι εντυπώσεις τους και έδωσαν ραντεβού για ανάλογες, μικρές ή μεγάλες, μελλοντικές αποδράσεις !